Tο Παράκτιο Μέτωπο,
που ξεκινά από το ΣΕΦ και φτάνει
στο Σούνιο, αποτελεί μια τεράστια
παραθαλάσσια έκταση, ένα τοπίο μοναδικής
αξίας- οικολογικής, αρχαιολογικής,
μνημειακής και αισθητικής.
Της ΕΛΕΝΗΣ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ
Αν υποθέσουμε ότι έφευγαν οι αυθαίρετες κατασκευές των νυχτερινών κέντρων, ότι οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις κοντά στη θάλασσα αναβαθμίζονταν και απελευθέρωναν τα τμήματα του αιγιαλού πουκαταχρηστικά κατέχουν, αν εκπονούσαμε ένα βασικό σχέδιο ήπιας ανάπλασης -ενοποίησης αυτής της εκτεταμένης ζώνης με το τραμ στα όριά της και το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού ως κεντρικό πόλο της, τότε η Αττική θα διέθετε έναν ανεκτίμητο πόρο ζωής, οικολογικής ισορροπίας αλλά και οικονομικής ευημερίας των εκατομμυρίων κατοίκων της, ιδιαίτερα των κατοίκων της παράκτιας ζώνης.
Η μελέτη του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία και προβολή ενός εναλλακτικού σχεδίου, όχι μόνο για τον χώρο του πρώην Αεροδρομίου και την παραλιακή ζώνη του Αγίου Κοσμά αλλά για όλο το παράκτιο μέτωπο.
Από το καλοκαίρι του 2011 προσπαθήσαμε να θέσουμε σε μια πιο συγκεκριμένη βάση το σχέδιο του ΕΑΠ ΕΜΠ. Αναδείξαμε τη δυνατότητα ενός Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Πόλου στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού, που θα αποτελέσει κέντρο της ανάκτησης/ανάπλασης του παραλιακού μετώπου ώστε να διαμορφωθεί, σε συνεργασία με τα νησιά του Αργοσαρωνικού και τον πολιτιστικό πλούτο της Αθήνας, ένα ανοιχτό δίκτυο χώρων αρχαίου, νεώτερου, σύγχρονου πολιτισμού και περιοχών μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας και φυσικού κάλλους. Αυτός ο παράλιος πολιτιστικός - περιβαλλοντικός άξονας ενεργοποιείται από ένα Διαρκές Φεστιβάλ Τεχνών και Περιβαλλοντικών Εκδηλώσεων/Δράσεων, που αξιοποιεί υπάρχοντα κτήρια και ελεύθερους χώρους του Μητροπολιτικού Πάρκου.
Η έκθεση των 137 καλλιτεχνών στο κτήριο της Ξιφασκίας και η συναυλία της ορχήστρας Μίκη Θεοδωράκη, που έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2011, καθώς και άλλες πολιτιστικές και περιβαλλοντικές εκδηλώσεις, είχαν σκοπό να υποστηρίξουν το παραπάνω σχέδιο. Το Φεστιβάλ των Τεχνών και Περιβάλλοντος μπορεί να προσελκύει, λόγω και του κλίματος της Αττικής, πολλές και διαφορετικές ομάδες επισκεπτών από το εξωτερικό σε ετήσια βάση, που θα συνδέουν τη συμμετοχή τους στις πολιτιστικές εκδηλώσεις με την επίσκεψη των μνημείων της φύσης και του πολιτισμού στην παραλιακή ζώνη και τα νησιά του Αργοσαρωνικού, με το κολύμπι, την αναψυχή και τον αθλητισμό, ελεύθερο ή οργανωμένο στο αθλητικό κέντρο Αγίου Κοσμά. Πρόκειται για ένα σχέδιο ανασυγκρότησης/ανάπλασης της παραλιακής ζώνης, το οποίο στηρίζεται στην ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών της πόρων, αφού προηγουμένως απαλλαγεί από τις πάσης φύσεως αυθαιρεσίες, που σήμερα την εγκλωβίζουν.
Στην περίπτωση του Ελληνικού και της ανάπλασης της παράκτιας ζώνης, οι πολιτιστικές και περιβαλλοντικές δραστηριότητες δεν αποδίδουν έσοδα μόνο στους καλλιτέχνες, τους φορείς διοργάνωσης εκδηλώσεων, δημόσιους και ιδιωτικούς, αλλά κυρίως τονώνουν την τοπική οικονομία των παράλιων δήμων της Αττικής και των νησιών (διαμονή, εστίαση, μετακινήσεις, κρουαζιέρες, κ.λπ.) και διαχέουν τον παραγόμενο πλούτο σε ευρύτερη κοινωνική βάση. Γι’ αυτό το παραπάνω σχέδιο μπορεί ν’ αποτελέσει βάση πραγματικών κοινωνικών συμμαχιών και να υποστηριχθεί από μεγάλες πλειοψηφίες.
Σίγουρα, επίσης, σε αρκετά από τα προτεινόμενα να διατηρηθούν στη μελέτη του ΕΑΠ ΕΜΠ κτήρια του Ελληνικού μπορεί να στεγαστεί πληθώρα κοινωφελών, πλην του πολιτισμού, χρήσεων, καλύπτοντας ανάγκες οι οποίες, σε άλλη περίπτωση, θα έπρεπε να χρηματοδοτηθούν με ίδιους πόρους από τους οικείους φορείς. Δεν αναφέρομαι εδώ στα αυτονόητα της ελεύθερης πρόσβασης στο χώρο του Μητροπολιτικού Πάρκου όλων των κατοίκων του λεκανοπεδίου καθώς και στη διαμόρφωσή του ως πάρκου υψηλού πρασίνου, όπως και στην ανάπτυξη αστικών αγρών ή άλλες ανάλογες προτάσεις.
Είναι γεγονός ότι η υπερδόμηση με όλες τις δυνατές χρήσεις παλαιότερων περιοχών β΄ κατοικίας στο παραλιακό μέτωπο, έχει υπερβεί κάθε όριο λογικής. Γι’ αυτό και μερικά χρόνια πριν την κρίση, αρκετά πολυκαταστήματα και μικρότερος αριθμός γραφείων, παρέμεναν κλειστά. Στο δήμο Γλυφάδας υπάρχειανενεργό το μεγαλύτερο mall της χώρας με 3.000 αδιάθετα καταστήματα. Η οικοδόμηση του παράκτιου μετώπου και του Ελληνικού, σαφώς παραπέμπει σε μια «φούσκα ακινήτων». Εάν όλα τα «οράματα» Σαμαρά, Στουρνάρα και συγκυβερνώντων μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα, πράγμα που ελπίζω ότι δεν θα καταφέρουν, θα είχαμε μπροστά μας όχι μόνο έναν οικολογικό αλλά και έναν οικονομικό εφιάλτη. Γιατί το ερώτημα είναι : ποιος θα αγοράσει ή θα ενοικιάσει όλ’ αυτά ; Ένα πιθανό σενάριο είναι ηεπανάληψη της «ισπανικής περίπτωσης», όπου δηλαδή τεράστια κτήρια ποικίλης χρήσης παραμένουν αδιάθετα αφότου κατασκευάστηκαν, περιμένοντας κάποιον να τα αξιοποιήσει. Μόνο που μέχρι να αξιοποιηθούν, οδηγήθηκαν σε κατάρρευση οι τιμές των ακινήτων, που συμπαρέσυραν τις κατασκευαστικές εταιρίες, οι οποίες με τη σειρά τους χρεοκόπησαν ολόκληρο τον ισπανικό τραπεζικό τομέα.
ΤΩΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
Αυτές τις μέρες κρίνεται σε μεγάλο βαθμό η τύχη του Ελληνικού καθώς στις 27 Φεβρουαρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών στο ΤΑΙΠΕΔ.
Πολύ πρόσφατα πέρασε μια τροπολογία σύμφωνα με την οποία : με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου η κυβέρνηση θα συνυπογράφει με το ΤΑΙΠΕΔ τις συμβάσεις και θ’ αναλαμβάνει ευθύνη, θα είναι δηλαδή εγγυητής για τυχόν καθυστερήσεις των δημόσιων υπηρεσιών (αρχαιολογία, πολεοδομία, κ.λπ.) στην υλοποίηση της επένδυσης. Πέραν του ότι το τι σημαίνει καθυστερήσεις είναι απολύτως ασαφές, ή μάλλον εξαιτίας αυτής της ασάφειας, ανοίγει παράθυρο καταχρηστικών αποζημιώσεων σε όφελος των ιδιωτών που υφαρπάζουν έναντι πινακίου φακής δημόσια περιουσία. Σχετικά με την εκποίηση του Ελληνικού, η ανωτέρω τροπολογία θα πρέπει να έχει εξειδικευτεί στη συγκεκριμένη περίπτωση με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου.
Από σχετικά δημοσιεύματα προκύπτουν δύο στοιχεία. Πρώτον, ότι η τροπολογία είναι προϊόν πιέσεων του ομίλου Λάτση που διεκδικεί το Ελληνικό μέσω της Lamda Development. Δεύτερον, ότι, επειδή προετοιμάζεται μια ακραία χαριστική, σκανδαλώδης σύμβαση, υπάρχουν αντιδράσεις και μέσα στην κυβέρνηση. Ας θυμηθούμε σε τι ακριβώς συνίσταται το σκάνδαλο.
Ο νόμος για το Ελληνικό που δημοσιεύτηκε μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού προβλέπει στην έκταση των 6.300 στρ. όλες τις δυνατές χρήσεις : ξενοδοχεία, γήπεδα, γκολφ, εμπορικά κέντρα, λιμενικές εγκαταστάσεις, συνεδριακά πάρκα, καζίνο, ιδιωτικά νοσοκομεία, ιδιωτικά πανεπιστήμια, κέντρα διασκέδασης, κατοικίες, προσχώσεις στη θάλασσα και τεχνητά νησιά. Αναβιώνουν, επίσης, τα σχέδια για καζίνο που είχε επιχειρηθεί τη δεκαετία του ‘90 να γίνει στο Φάληρο και αποτράπηκε χάρις σε σημαντικούς αγώνες των τοπικών κινημάτων.
Οι εταιρείες που έχουν καταθέσει προσφορές είναι η Ισραηλινή ELBIT, η Lamda Developmentσυμφερόντων και Λάτση και η Βρετανική London Regional.
Πάλι από το σύνολο σχεδόν των σχετικών δημοσιευμάτων προκύπτει ότι ανάδοχος θα είναι η Lamda Development, που θα πάρει τον χώρο με το εξευτελιστικό τίμημα των 500.000.000 €, εκ των οποίων θα δώσει μόλις 125.000.000 € αρχικά και τα υπόλοιπα σε 4 δόσεις σε βάθος χρόνου. Προωθείται, λοιπόν, μια σκανδαλώδης χαριστική παραχώρηση προς το μεγάλο κεφάλαιο μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο και αποτελεί κράτος εν κράτει στην Ελλάδα - ή, με τα λόγια του έγκριτου συνταγματολόγου κ. Κασιμάτη, εγκληματική οργάνωση. Εν προκειμένω, ο όμιλος Λάτση οφείλει περίπου 2 δις από τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης της Eurobank στην οποία κατείχε ποσοστό 43% των μετοχών και δεν πλήρωσε τα οφειλόμενα ποσά/χρέη στην Τράπεζα όταν απέσυρε το μεγαλύτερο μέρος τους.
Προσθέτοντας ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα πληρώσει για τη φερόμενη ως επένδυση στο Ελληνικό 2,5 δις για τα έργα υποδομών, ο όμιλος Λάτση, ενώ ωφελείται με 4,5 δις δημόσιο χρήμα, θα αποκτήσει με μόλις125 εκ. € μια πολύτιμη και πανάκριβη έκταση 6.500 στρ.
Επομένως, σ’ αυτή τη φάση, οι κοινωνικές και πολιτικές παρεμβάσεις πρέπει να είναι εξαιρετικά πυκνές και στοχευμένες στο οικονομικό σκάνδαλο. Το κίνημα δηλώνει ότι δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια σ’ αυτή τη σκανδαλώδη υφαρπαγή δημόσιας περιουσίας. Όσοι βάλουν την υπογραφή τους θα οδηγηθούν στον εισαγγελέα για ανυπολόγιστη ζημία σε βάρος του ελληνικού δημοσίου. Στην ίδια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, ενόψει μάλιστα της κυβερνητικής ανατροπής που διεκδικεί, δηλώνοντας ταυτόχρονα την απόφασή του να καταργήσει το ΤΑΙΠΕΔ.